چالشی به نام نفت ارزان ایران برای صادرات آمریکا

شهرنوشت- آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهد این کشور در سال ۲۰۲۰ به میزان ۸.۵۱ میلیون بشکه در روز نفت و گاز و فرآورده‌‌‌‌های گازی صادر و در مقابل ۷.۸۶ میلیون بشکه در روز واردات داشت. صادرات نفت به تنهایی به ۳.۱۸ میلیون بشکه در روز رسید که تقریبا نصف میزان صادرات عربستان سعودی در ابتدای سال بود اما همچنان میزان قابل توجهی به شمار می‌رود. واردات نفت هم بالاتر بود و با ۵.۸۸ میلیون بشکه در روز واردات، آمریکا یک واردکننده بزرگ ماند.

تولیدکنندگان آمریکایی به کشور‌‌‌‌های زیادی که عمدتا در آسیا بودند نفت فروختند. آسیا یک بازار طبیعی برای گرید‌‌‌‌های نفتی سبک و شیرین است که تولید اصلی آمریکاست. آسیا با پیشتازی چین نخستین منطقه ای بود که احیا از پاندمی را آغاز کرد و این امر به صادرات کمک کرد. توافق تجاری میان دولت ترامپ و دولت چین هم بی تاثیر نبود زیرا چین بنا بر این توافق ملزم بود میزان مشخصی نفت خریداری کند که در سال ۲۰۲۰ به میانگین ۴۸۲ هزار بشکه در روز رسید.

اروپا مشتری نفتی بزرگ دیگر آمریکا بود و انگلیس، فرانسه، آلمان و هلند با کاهش تولید داخلی گرید‌‌‌‌های سبک، مجموعا ۷۱۹ هزار بشکه در روز نفت آمریکا را در سال گذشته خریداری کردند.

اکنون که قرنطینه‌‌‌‌های کرونایی تسهیل می‌شود و برنامه‌‌‌‌های واکسیناسیون کووید ۱۹ رو به پیشرفت است، زمینه برای یک رکورد سالانه دیگر برای صادرات نفت آمریکا مهیا می‌شود اما ممکن است چنین اتفاقی روی ندهد زیرا اوپک پلاس هم تولیدش را افزایش می‌دهد. همچنین تغییر دولت آمریکا تاثیری در بهبود روابط با چین نداشته است. ایران هم تولیدش را افزایش داده و در حال برنامه ریزی برای بازگرداندن بیش از دو میلیون بشکه در روز نفت به بازار‌‌‌‌های جهانی است.

اوپک پلاس هفته پیش برنامه افزایش تولید از ماه مه را نهایی کرد و نشان داد باور دارد تقاضای جهانی برای نفت در مسیر بهبودی پایدارتری قرار گرفته است. در همین راستا این گروه تا ژوییه دو میلیون بشکه در روز به تولیدش اضافه می‌کند و بشکه‌‌‌‌های بیشتری به مقصد آسیا می‌روند که نه تنها برای آمریکا بلکه برای اوپک، روسیه و اروپا یک بازار مهم به شمار می‌رود.

در صحنه ژئوپلیتیکی، جو بایدن، رییس جمهور آمریکا چین را یک رقیب و یک تهدید مشخص کرده و از این رو بسیار بعید است که روابط دوجانبه که در دوران ترامپ به تیرگی گراییده بود، بهبود پیدا کند. اما این امر لزوما تاثیر مستقیم و چشمگیری روی خرید نفت خام پالایشگاه‌‌‌‌های چینی نخواهد داشت اما مانند دوران پیش از جنگ تجاری بی تاثیر نخواهد بود.

با این حال بزرگترین چالش برای صادرات آمریکا در سال ۲۰۲۱ بیشتر از این که مسئله ژئوپلیتیکی باشد، رقابت خواهد بود. عمده این رقابت بیشتر به تصمیمات سیاسی آمریکا بستگی دارد. این چالش ایران نام دارد. تهران اوایل سال میلادی جاری پس از این که جو بایدن به قدرت رسید، با انتظار برای رفع تحریم‌‌‌‌های آمریکا اعلام کرد تولید نفت را افزایش می‌دهد. در این بین، ایران نفت زیادی به چین می‌فروشد. واشنگتن هشدار داده که تحریمها همچنان به قوت خود باقی هستند اما این هشدار تاثیری نداشته است. اکنون اگر مذاکرات برجام به سرانجام برسد، ایران رسما می‌تواند صادرات نفت به بازار جهانی را ازسربگیرد و این نفت به دلایل متعدد از جمله نزدیکی و مسائل سیاسی، از نفت آمریکا ارزانتر خواهد بود. اگر توافقی صورت نگیرد، ایران به صادرات نفت با حجم محدود ادامه می‌دهد. این که بایدن بخواهد صادرات نفت آمریکا را با حفظ تحریم‌‌‌‌های ایران تضمین کند، مسئله ای نیست که عده زیادی روی آن شرط ببندند.

بر اساس گزارش اویل پرایس، سال گذشته سال خوبی برای صادرکنندگان نفت آمریکا بود اما امسال ممکن است سال بسیار دشواری باشد.