افزایش قیمت‌ خودرو طبیعی است

شهرنوشت- فرشاد مقیمی مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو با حضور در برنامه تلویزیونی دست خط در آستانه روز کارگر، از وضعیت صنعت خودرو کشور، بازار آن، فعالیت‌‌‌‌های اخیر ایران خودرو و اقدامات آن در مسیر خودکفایی، تاثیر تحریم ها بر این صنعت، آینده این صنعت در سایه برجام و... سخن گفت.

در ابتدای این برنامه، مقیمی پس از صحبت در رابطه با خود و چگونگی ورودش از معاونت وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) به جاده مخصوص به دعوت وزیر وقت صمت (رضا رحمانی)، آن هم در سال شرایط سخت ناشی از تحریم ها و اوضاع نامناسب صنعت خودروسازی کشور در شهریور ماه سال ۱۳۹۸، در پاسخ به اظهارات مجری برنامه مبنی بر شرایط نامساعد آن زمان که بطور مثال قیمت خودرو جهش قیمتی شدیدی را تجربه می‌کرد، گفت: زمانیکه در تلاطم‌‌‌‌های کلان اقتصادی قرار می‌گیریم، خودرو که کالایی سرمایه ای به حساب می‌آید، بیشتر مورد تقاضا قرار می‌گیرد و افراد کثیری علاقه مند به سرمایه گذاری در این بازار می‌شوند.

وی ضمن اشاره به اینکه در گذشته نیز سرمایه گذاری هایی در قالب طرح‌‌‌‌های پیش فروش و فروش‌‌‌‌های آتی اتفاق می‌افتاد، اظهار کرد: اما بخشی از دلیل فاصله قیمتی که میان دو قیمت کارخانه و بازار ایجاد می‌شد، به عرضه کم خودرو از خودروسازان نیز مرتبط بود؛ چراکه در اوایل سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۷، کاهش قابل توجه تولید خودرو ایجاد شد.

وی افزود: در این شرایط مردم تاحدودی در بحث خرید و فروش خودرو تردید می‌کنند و همین موضوع سبب ایجاد شرایط نابسامان در بازار می‌شود و به طبع، قیمت آن افزایش پیدا می‌کند. راه حل این موضوع هم این است که رشد تولید اتفاق بیفتد. به عبارتی علاوه براینکه بایستی بازار اشباع شود، بایستی شرایط اقتصادی هم به ثبات برسد. هر چه شرایط اقتصادی در کشور با ثبات تر شود و تولید رشد کند، هر بازاری تثبیت می‌شود.

مدیرعامل ایران خودرو، افزایش قیمت خودرو در این شرایط را امری طبیعی دانست و اظهار کرد: در چنین شرایطی، افزایش قیمتی در بازار اتفاق می‌افتد که بخشی از آن هم حباب بوده و ارزش واقعی کالا نیست؛ بلکه ارزشی است که در نتیجه حضور برخی افراد در این بازار آشفته، شکل می‌گیرد. افرادی در این حوزه بازار به دنبال منافعی هستند که این منافع هم سبب ایجاد تغییراتی در بازار می‌شود.

تبعات هجوم افراد به بازار

مقیمی یادآور شد: زمانی در فضای مجازی خودرویی قیمت گذاری می‌شود اما مردم اطلاع دقیق از اینکه خودرو مذکور با این قیمت معامله شده یا نه را ندارند، لذا این ها قیمت گذاری کاذب است تا فضای قیمتی خودرو یا کالا را در آن بازه قیمتی تثبیت کند. از سوی دیگر مردم در چنین شرایطی، نگران افزایش قیمت روزانه خودرو هم هستند و بنابراین برای حضور در بازار ترغیب می‌شوند و می‌خواهند برای جلوگیری از مواجهه با قیمت بالاتر، هرچه سریعتر وارد بازار شوند. از سوی دیگر عرضه نیز محدود است یا در مقاطعی (عرضه) مدیریت می‌شود؛ بنابراین به صورت ناخودآگاه با مراجعه افراد به بازار، در شرایطی که تقاضا متناسب با میزان عرضه نیست، قطع به یقین افراد در امر قیمت گذاری، تعیین کننده می‌شوند.

وی ادامه داد: علاوه بر این، تغییرات در شاخص‌‌‌‌های کلان اقتصادی نیز بی تاثیر نبوده و همزمان با آنچه که اشاره شد، افزایش نرخ ارز نیز در بازار ایجاد شد. طبیعتا با افزایش نرخ ارز، قطعات وارداتی هم با افزایش قیمت مواجه می‌شود؛ لذا این تصور در مردم ایجاد می‌شود که قیمت خودرو در آینده نزدیک احتمالا گران خواهد شد و این خود عاملی برای افزایش بیشتر قیمت می‌شود.

مدیرعامل ایران خودرو، در رابطه با تاثیر فضای مجازی بر قیمت خودرو در بازار، گفت: در حال حاضر فضای مجازی بسیار تعیین کننده قیمت شده است و مردم بسیاری از اطلاعات مورد نیاز خود را از فضای مجازی کسب می‌کنند و براین اساس خوراک بیشتری هم در آن تولید می‌شود و در اختیار مردم قرار می‌گیرد و سبب جریان سازی می‌شود.

وی با بیان اینکه در زمان فعالیت خود در وزارت صمت موضوع میزان معاملات و تغییرات آن با ماه‌‌‌‌های پیش تر را از برخی دفترخانه ها پیگیری می‌کرده است، گفت: کاملاً مشهود بود که نه خودرو‌‌‌‌های دست دوم معامله می‌شود و نه خودرو‌‌‌‌های صفر. در حقیقت فضا برای افرادی که خودرو یا منابع مالی در اختیار داشتند، فراهم می‌شد که به این بازار ورود کرده و از آن استفاده کنند.

فرانسوی ها خیلی پیش تر از اجرایی شدن تحریم ها، چمدان ها را بسته و رفتند

در ادامه این برنامه، مقیمی ضمن اشاره به اینکه خودروسازان فرانسوی بسیار پیش تر از آنکه تحریم بخواهد اجرا شود، ترک همکاری کردند یادآور شد: از ۱۳ فروردین ۱۳۹۸ اعلام می‌شد که از ۱۳ آبان تحریم ها اعمال می‌شود. در همان روز‌‌‌‌های ابتدایی فرانسوی ها چمدان خود را بستند و به تدریج از کشور خارج شدند. در نهایت هم این مردم بودند که در مقابل محصولاتی که باید تولید می‌شد، دست خالی ماندند.

او در پاسخ به این سوال که چرا معتقدید اصرار برای همکاری با فرانسوی ها به آفتی برای صنعت خودروسازی تبدیل شده است؟ تاکید کرد: هرچه همکاری ها و مشارکت ها بیشتر باشد، دستاورد اهداف نیز توقیق بیشتری خواهد داشت اما اینکه همکاری با چه شرکت و اشخاصی و بر سر چه موضوعاتی باشد، نکات کلیدی است که ابتدا باید تعیین تکلیف شود.

وی تصریح کرد: در همکاری‌‌‌‌های مشترک با خارج از کشور دیگر به هیچ عنوان نباید بر روی محصول همکاری کنیم. امروز به اعتقاد بنده بایستی در امر دانش و فناوری شریک با سایر کشورها شویم؛ چنانچه کسی (کشوری/شرکتی) شرایط لازمه را برای این همکاری دارد، می‌توان با آن وارد مشارکت شد و ارتباط برقرار کرد. البته یکسری شروط دیگر هم وجود دارد که ممکن است در شاخص هایی که بررسی می‌شود، برخی حوزه ها از دستور کار خارج شوند.

مقیمی ضمن یادآوری اینکه دسترسی به برخی قطعات برای ما وجود نداشت و ورود هرگونه قطعه را ممنوع کرده بودند یا برخی از قطعات در گمرک وجود داشت اما امکان ترخیص نبود، گفت: طی فرآیندهایی توانستیم مصوباتی را اخذ کرده تا بتوانیم این قطعات را ترخیص کنیم و خودروها را در اختیار مردم قرار دهیم. باتوجه به اینکه شرایط ترخیص‌ آنها اعلام نشده بود، این عدم اظهار سبب شده بود که قطعات در گمرک باقی بماند. بخشی دیگر از قطعات نیز در کشور‌‌‌‌های مبدا بود که البته همچنان هم هست و به دست ما نرسید. در حقیقت در مبدا تولید شد اما ارسال نشد. البته همین تحریم ها و موانع سبب شد که امروز به همت مهندسان خود در تولید داخلی و خودکفایی این قطعات، مفتخر باشیم.

در قطعات الکترونیکی به بازار‌‌‌‌های جهانی نیاز داریم

مدیرعامل ایران خودرو با بیان اینکه امروز در صنعت خودروی کشور مصرف کننده قطعات الکترونیکی هستیم و در مسیر برقی سازی خودروها در حال حرکت، تاکید کرد: این برقی سازی خودرو به معنای استفاده بیشتر از قطعات الکترونیکی در خودرو است که این قطعات الکترونیکی بیشتر در خودرو به معنای وابستگی به خارج کشور هم هست. خودرو که تنها نباید در داخل تولید و در داخل هم مصرف شود؛ لذا بایستی به بازار‌‌‌‌های جهانی دسترسی پیدا کنیم.

وی افزود: امروز برای آنکه بتوانیم خودروی خودمان را به بازار جهانی عرضه کنیم، یکی از ابزارها و روش ها این است که خودرو را به روز تولید کنیم. این مهم در محصول جدید ایران خودرو ظرف کمتر از یکسال به سرانجام رسید. بخش قابل توجهی از قطعات آن بایستی از خارج از کشور وارد می‌شد تا به مرحله تولید برسد اما به همت قطعه سازان موفق به انام این کار در داخل شدیم.

این مدیر خودروساز ادامه داد: نشستی با قطعه سازان برگزار کردیم و از همه قطعه سازان سراسر کشور دعوت شد که ضمن آن میثاق نامه ای امضا شد. با قطعه سازان کشور توافق کردیم که ظرفیت تولید روزانه خود را از حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ دستگاه به حدود ۲۰۰۰ دستگاه در روز برسانیم. طی میثاق نامه اول به ۲۰۰۰ دستگاه رسیدیم و مجدد میثاق نامه ای دیگر با قطعه سازان منعقد شد تا به ۲۵۰۰ دستگاه در روز برسیم. باتوجه به اینکه این رقم عدد قابل توجهی است و به هر میزان که بیشتر شود و بازار کشش داشته باشد، سبب خواهد شد که بتوانیم هزینه‌‌‌‌های سربار را بیشتر سرشکن کنیم.

بالغ بر ۹۲ درصد قرارداد‌‌‌‌های تارا داخلی است

مقیمی با بیان اینکه در تولید یک خودرو ۳۷ درصد مواد اولیه و ۳۰ درصد قطعات الکترونیکی به کار می‌رود اظهار کرد: ۳۳ درصد الباقی مربوط به خودروساز و همکارانی است که در این حوزه فعال هستیم. در محصول جدید تارا که به زودی به بازار عرضه می‌شود و مسائل کیفی آن به شرایط بسیار خوبی رسیده و قابلیت عرضه دارد، ۹۲.۳ درصد قراردادها با شرکت‌‌‌‌های داخلی امضا شده است. حتی خودرو دناپلاس اتوماتیک که در سال ۱۳۹۸ به بازار عرضه شد، توانسته شرایط خوبی را به لحاظ کیفی کسب کند و اولین خودروی ۵ ستاره کیفی تولید داخل شود.

وی ضمن اشاره به اینکه فهرست قطعات مورد نیاز را با محوریت وزارت صمت در نمایشگاهی به عرضه گذاشتیم، گفت: همزمان از تولیدکنندگان داخلی نیز برای تولید کمک خواستیم. باتوجه به اینکه "قوای محرکه" یکی از مهم ترین اجزای پلت فرم یک خودرو است، طراحی آن را در یکی از شرکت‌‌‌‌های گروه پایه گذاری کردیم و با همت‌ آنها و بررسی گیربکس‌‌‌‌های متعددی از سراسر دنیا، نهایتاً گیربکسی طراحی شد که این طراحی برای اولین بار داخل کشور اتفاق افتاد.

نصب دو گیربکس نیمه اتوماتیک بر روی خودرو در هفته آینده

وی افزود: ادامه این مسیر قله اول ما در بحث گیربکس بود. پس از آن در قله دوم، توانستیم این گیربکس را نیمه اتوماتیک تولید کنیم. دو مورد از این گیربکس‌‌‌‌های نیمه اتوماتیک هفته آینده روی خودرو نصب می‌شود. یکی از‌ آنها نصب شده و تست‌‌‌‌های اولیه آن در حال انجام است. در سال جاری تولید انبوه گیربکس نیمه اتوماتیک را در مجموعه صنعتی نیرومحرکه آغاز خواهیم کرد. تلاش ما این است که این گیربکس ها بر روی خودروهایی با نشان ایرانی نصب و استفاده شوند.

راه اندازی خط تولید گیربکس اتوماتیک تا ماه آبان

مقیمی ادامه داد: همزمان، گیربکس اتوماتیک را هم در دستور کار قرار داده ایم که احتمالا تا آبان ماه سال جاری، خط تولید گیربکس اتوماتیک نیز به مرحله نهایی خواهد رسید. زمانیکه به دانش فنی دست پیدا کردیم، توانستیم یک دنده نیز اضافه کنیم که همین گیربکس‌‌‌‌های شش سرعته، تا ۲.۵ درصد مصرف سوخت را کاهش می‌دهد؛ بنابراین مسیر برای تحقق کاهش مصرف سوخت، می‌تواند همین گیربکس‌‌‌‌های شش سرعته باشد.

از ۶۴ درصد مونتاژکاری به ۶۸ درصد تولید داخل رسیدیم

مدیرعامل ایران خودرو ضمن اشاره به اینکه در سال ۱۳۹۸، این گروه خودروسازی توانست حدد ۲۳۰۰ دستگاه خودرو تولید کند اظهار کرد: این میزان نسبت به آمار تولید در سال ۱۳۹۷ رشد قابل توجهی داشت. در سال ۱۳۹۹ نه تنها رشد ۶۷ درصدی تولید داشتیم و به تولید ۳۷۰۳ دستگاه خودرو رسیدیم، بلکه نکته قابل توجه "ترکیب تولید" بود. در سال ۱۳۹۸ در مجموعه ایران خودرو دیزل، ۶۴ درصدتولید به صورت CKD بود و قطعات از خارج وارد و در داخل مونتاژ می‌شد اما سال گذشته بالغ بر ۶۷ تا ۶۸ درصد تولید ما داخلی بوده است. در این تولید داخل نه تنها محصولات قدیمی تولید شده اند، بلکه تعدادی از محصولات جدید هم تولید کرده ایم. امروزه کشنده جدید به بازار عرضه می‌کنیم یا اتوبوس را پس از توقف ۹ ساله خط تولید، مجددا راه اندازی کرده ایم.

وی تاکید کرد: نکته قابل توجه اینجاست که راه اندازی مجدد خط تولید اتوبوس را با ارزبری حدود ۵۸ هزار یورویی آغاز کردیم اما در حال حاضر این میزان ارزبری را به ۴۴ هزار یورو کاهش داده ایم و برای سال جاری نیز هدف گذاری شده تا ۳۳ هزار یورو هم کاهش دهیم.

این مدیر صنعتی، در پاسخ به موضوع مطرح شده از سوی مجری برنامه مبنی بر اینکه " گفتید سهام بانک پارسیان که در اختیار یکی از شرکت‌‌‌‌های خودروسازی است به چه درد تولید می‌خورد؟!" گفت: واقعیت این است که این سهام در اختیار ایران خودرو است و از دهه‌‌‌‌های گذشته این سهام توسط گروه صنعتی ایران خودرو خریداری شد. اگر بنگاهی با این عظمت که ۵۶ هزار نفر نیروی انسانی دارد، ارزش محصولاتی که به قیمت‌‌‌‌های روز می‌فروشد، بالغ بر ۱۲۰ تا ۱۳۰ هزار میلیارد تومان در سال است، اینکه نهادی مالی در کنار خود داشته باشد عیب نیست؛ ضمن اینکه در دنیا هم بسیاری از این روش استفاده می‌کنند، اما اگر ما امروز در ساختار‌‌‌‌های مدیریتی خود نتوانیم این موضوع را به خوبی مدیریت کنیم، شاید یکی از ضرورت ها این باشد که از این سهام خارج شویم. کمتر از یک درصد از سهام ایران خودرو در این بانک در سال گذشته واگذار شده است. البته کل آن را به بلوک گذاشتیم که بفروشیم، اما خریداری وجود نداشت که بتواند این سهام را بخرد.

وی در رابطه با دارایی ها و املاک در اختیار این گروه خودروسازی نیز گفت: در پایان سال ۱۳۹۸ توانتسم دارایی‌‌‌‌های خود را ارزیابی مجدد کنیم و تعداد بسیاری از این املاک را تعیین تکلیف کردیم. قصد داشتیم املاک را بفروشیم اما سند نداشت؛ لذا ابدا بایستی اسناد این املاک تهیه و رفع معارض می‌شد تا بتوانیم بفروشیم. این در حالی است که کسی نمی‌تواند متصور باشد که دارایی ایران خودرو ملک باشد. همه انتظار دارند که دارایی ایران خودرو دانش و خودرو و گیربکس و قطعات باشد؛ دارایی ایران خودرو باید از جنس تولید قطعات باشد. اگر این دارایی ها در بنگاه ما وجود داشته باشد، ایرادی بر آن وارد نیست اما چنانچه این دارایی ملک باشد، ایراد است. توازن یا مدیریت درستی در سرمایه ها و دارایی ها اتفاق نیفتاده است.

بدهی ۱۴ هزار میلیارد تومانی ایران خودرو به نظام بانکی

مقیمی در رابطه با بدهی‌‌‌‌های و دارایی‌‌‌‌های این مجموعه خودروسازی اظهار کرد: در حال حاضر ایران خودرو حدود ۱۴ هزار میلیارد تومان به مجموعه بانکی کشور بدهکار است و دارایی‌‌‌‌های ایران خودرو بالغ بر ۸۰ تا ۹۰ هزار میلیارد تومان است.

وی در پاسخ به اینکه آیا این میزان بدهی ها و دارایی ها، تعادلی معقول دارد؟ تصریح کرد: بالانس از یک نگاهی معقول است و از نگاه دیگری معقول نیست. اینکه بدهی برای چه کاری ایجاد شده است. اگر بدهی برای توسعه ایجاد شده اشکالی ندارد، اما اگر یک بدهی ایجاد شود که ایجاد ارزش افزوده نکرده باشد، قابل قبول نیست.

مدیرعامل ایران خودرو در پاسخ به اینکه نظر وی در رابطه با برخی اظهارنظرها مبنی بر اینکه "تا زمانیکه واردات خودرو آزاد نشود، صنعت خودرو ما پیشرفت نخواهد کرد و تا زمانیکه صنعت خودرو ایران در این رقابت نیفتد، پیشرفت نخواهد کرد" اظهار کرد: همانطور که اشاره شد که بایستی خودروی ما به بازار‌‌‌‌های جهانی ورود کند. همترازی با کشور‌‌‌‌های دنیا یکی از دلایل اصلی برای ورود به بازار‌‌‌‌های جهانی است. اینکه فرض شود با با ورود خودرو به کشور می‌توانیم به کیفیت لازم برسیم، چندان اشتباه به نظر نمی‌رسد اما نکته این است که در شرایط ارزی موجود، کالا‌‌‌‌های اساسی تر از خودرو هم وجود دارد که باید به‌ آنها پرداخت و دیگر خودرو چندان در اولویت نیست.